You are here

Description

In het tijdschrift 'De Klaroen' (KSA Stevoort) uit 1954 vonden we volgende bijdrage over het Stevoorts dialect.

"In dit artikel worden een aantal typisch Stevoortse woorden bijeengebracht. Het gaat hier niet over woorden van het A.B.N. die op zijn Stevoorts uitgesproken worden. Zeer vele worden ook in andere omliggende dorpen aangetroffen in hun gewesttaal, maar hebben er meestal ook het eigen accent van. Het is onmogelijk of erg moeilijk om al die woorden neer te schrijven zoals ze uitgesproken worden. Om hierin wat orde te brengen heeft de auteur ze ingedeeld in drie klassen.

1. Woorden die in Stevoort uitgesproken worden zoals ze geschreven worden, of beter gezegd we kunnen ze schrijven en direct als we ze lezen vatten we de betekenis ervan:

koeieneren, traiteren, kletske, poempernichel, kebabbel, klits, schammedodder, scherminkel, mankeliek, finkelhout, besmoeselen, kertes, stattel, bebber, hampel, spedder, kwaddel, biestig, slirp, krek, kretske, enselen, knepselen, kastaar, fokkederen, smodderen, gereddel, grellig, tegriest, kweddel, stollesteren, kamezool, terwjaas.

2. Woorden die alleen maar bij benadering leesbaar neer te schrijven zijn. De echte diepe betekenis is zoals de vorige, alleen uit te drukken met een heel ander Vlaams woord, doch bij de vorige vatten we de betekenis zonder dat Vlaams woord en met deze hebben we het Vlaamse woord nodig om ze de eerste keer te verstaan. Omdat het niet neer te schrijven is zoals het in Stevoort uitgesproken wordt, wordt erachter tussen haakjes de Nederlandse betekenis gegeven:

restel (kapmes), reppig (vuil), kri-eg (krek of juist), navenant (overeenkomstig), schob (afdak), zur (hoor), wames (pullover), blön (merel), subiet (aanstonds), hennig (fraai), frits (beetje), hak (laatste), vageng (snel), verhaat (profijt), forken (eten), sazze (deken), moal (zakje), kiêke (wenen), pit (kostuumjas), rap (vuiligheid), tetteliêr (langzame vent), knoemeliêr (prullevent), wes-stroep-stroef (bundel gras), roeter (Vlaamse gaai of meerkol), ontroise (verontrusting), loês (zot of goed weggestoken), taast (strobergplaats), versleêuren (verwelken), hoempelepair (kopje over), opstroefelen (mouw oprollen), knoefelen (onhandig werken), tuiêren (grazende koe aan ketting), troits (klompnagel), apprenses (aanstalten).

3. Een derde serie zijn enkele twijfelachtige gevallen die misschien het dialect zouden kunnen zijn van een Vlaams bestaand woord dat tussen haakjes wordt bijgezet.

wor (is het niet?) kan komen van nietwaar?
awal (welnu) kan komen van héwel
turris (bij u thuis)
gelettig (glad)
weij? (hoe?) van: op welke manier
moâaf (paars) van mauve (?)
aniênenoên (opeenvolgend) van aan een aan
tiêg (taai). 

Uit: Stevoort ... warm aanbevolen, pp. 51-52.

Fiche

Datering: 
--

Multimedia

Referenties

Stevoort ... warm aanbevolen (2002)
Titel: 

Stevoort ... warm aanbevolen (2002)

Ondertitel: 
Vroeger en nu
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
2002
Cover: 

Recent toegevoegd

Auteur: Tom Kenis Edgard Jamart werd geboren in een gehucht tussen Bergen en Luik, maar woont al 40 jaar...
Auteur: Hubert Bovens Marcellin Lagarde werd geboren te Sougné, Sprimont in de provincie Luik op 2...
Auteur: Jean Nicolaï Kunstschilder Antoon Emile Arnoldus Georgius Kolb werd in Hasselt geboren in 1889...
Pagina in opbouw. Informatie, foto's en verhalen over de Hasseltse politie zijn welkom. In 1991...
Auteur: Mieke Strauven Grauwzuster Gertrudis van Schaffelen kwam in 1626 aan in Hasselt, met als doel...

Prinsbisdom Luik, 1659

Gebrandschilderd glas. Hasselt, Het Stadsmus, inv. nrs. 2014.0370 tot en met 2014.0377.

Maria-Helena Hubrechts was de zus van E.H. Jozef Hubrechts . Ze overleed samen met hem in de nacht van...
Eerwaarde Heer Jozef Hubrechts was pastoor van de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek. Hij overleed samen met zijn...
Van 2014 tot eind 2018 was Steven Vandeput minister van Defensie en Ambtenarenzaken in de federale...
Emiel Baptist werd geboren in 1895 in Godsheide als zoon van dienstknecht Andreas (Zonhoven 1847-Hasselt...