Enkele eeuwen geleden werd het elementairste onderricht waargenomen door de koster van de gemeente. Reeds in 1670 had Stevoort een wettig aangestelde onderwijzer. In 1712 werd dit ambt uitgeoefend door de kapelaan. Het is begrijpelijk dat dit onderwijs zeer geringe vruchten oogstte; vruchten die doorgaans beperkt bleven tot het hoogstnodige schrijven en rekenen, en dat volgens de allerprimitiefste methoden.

In 1784 wordt in Stevoort op het kerkhof een nieuwe school gebouwd.

Willem I, van 1815 tot 1830 koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, was een enthousiaste verdediger van een betere opvoeding van de bevolking, en tijdens zijn bewind kreeg het onderwijs dan ook een stevige duw in de rug. Scholen en schooltjes werden opgericht, nieuwe leermethoden werden beproefd en vonden ingang.

Na de Belgische Revolutie in 1830 probeerde de nieuwe regering het bestaande scholennet verder uit te breiden. Het ideaal was dat iedere gemeente over een eigen onderwijsinstelling beschikte, hoe klein ook. Toen in 1840 in Stevoort een nieuwe onderwijzer werd benoemd, beschikte de school slechts over vier lessenaars en enkele banken. Toen werd ook ‘s morgens les gegeven. Daar het aantal leerlingen steeds aangroeide, besloot men een nieuwe school te bouwen.

In de tweede helft van de 19de eeuw was stilaan de idee gegroeid dat de armoede die in de periode 1845-1850 het West- en Oost-Vlaamse platteland had overrompeld na de crisis in de vlasindustrie, enkel overwonnen kon worden door te voorzien in een betere opleiding en een betere gezondheidszorg. Overal in België, dus ook in Limburg, werden scholen voor volwassenen geopend, die door talrijke leerlingen graag gevolgd werd. De school van Stevoort opende haar deuren in 1867. Er werd ook een volksbibliotheek ingericht.

De voortdurende aangroei van de leerlingen in de school pleitte voor de vooruitgang van het onderwijs. Om het schoolgaan te stimuleren, werden er zelfs broodjes en koeken uitgedeeld aan de kinderen en schoolwedstrijden ingericht. Zo behaalden reeds in 1878 vijf leerlingen een bekwaamheidsdiploma.

In 1879 ontbrandde er een felle strijd tussen het officieel gemeentelijk en liberaal geïnspireerd onderwijs en het vrije katholieke onderwijs. Een heuse schoolstrijd! Tijdens de volgende vijf jaren waren er twee onderwijzers: één voor elk stelsel.

Foto:
Uit: Stevoort ... warm aanbevolen, pp. 33-34.