You are here

Vleeshal - Oude Hal (Vismarkt)

Description

De "Oude Hal" op de Vismarkt zal binnenkort worden afgebroken. Dit gebouw is achter de voorgevel totaal vervallen en onbruikbaar geworden. Hierdoor zal weer een stukje verleden voor altijd verdwijnen. Dit gebouw werd opgericht in het jaar 1836 als openbare hal voor verkoop van vlees.

Wij kunnen het bouwwerk rekenen tot de neoclassicistische bouwperiode. Deze bouwwijze was ontstaan in de 18de eeuw als reactie op de weelderige en overdadige Louis XV stijl of rococo. De gebouwen uit die periode werden toen in een eenvoudige, kleurloze internationale stijl opgetrokken. Men trachtte de klassieke stijl, zij het dan in een nieuwe vormgeving te benaderen. Ieder versieringsmotief werd zoveel mogelijk geweerd. De gebouwen werden opgericht met de bedoeling de gevels te bestrijken met een pleisterlaag, die dan ivoorkleurig werd beschilderd. Ok de Vleeshal in Hasselt werd aldus gebouwd.

De gevel heeft een drievoudige horizontale verdeling, afgelijnd met arduinsteen. De rondbogige vensters van de eerste verdieping hebben een eenvoudige omlijsting in arduin. De eerste en de tweede verdieping waren vroeger glad gepleisterd. Het gelijkvloers was bepleisterd op een wijze die grote blokken natuursteen, met dieperliggend voegwerk nabootste. Enkel jaren geleden werd de bepleistering weggekapt en kreeg het gebouw zijn huidig uitzicht. Op het gelijkvloers, waar de eigenlijke vleeshal was ondergebracht, rustte de zoldering op massieve houten zuilen.

Tot het bouwen van deze vleeshal werd besloten door het stadsbestuur in het kader van een reeks maatregelen tot bevordering van de volksgezondheid. Het gebouw werd opgericht achter het koor van de Sint-Quintinuskerk. Hiertoe werd een stadsgebouw "de Sint-Ceciliakamer" afgebroken en een andere particuliere woning "de Reus" aangekocht en eveneens afgebroken. Architect Jaminé (nvdr: ?) van Hasselt maakte de plannen. De aanbesteding greep plaats op 15 oktober 1834. Aannemer Jozef Sampermans uit Tongeren nam de werken aan voor 47.950,- Fr. Het gebouw was voltooid op 25 januari 1836. Toen moest er natuurlijk een reglement gestemd worden over het gebruik van de nieuwe vleeshal. (…)

In 1865 werd het steegje links van de Vleeshal verbreed. De opbrengst van de Hal ten voordele van de Stadskas was dat jaar nog 630 Fr.

Stilaan raakte de Vleeshal evenwel in onbruik. De slagers mochten mits het nakomen van bepaalde hygiënische voorschriften het vlees aan huis verkopen. Deze voorschriften bleken goed te worden nageleefd. De lokalen waar het vlees tentoongesteld en verkocht werd, waren zuiver en gezond. Zij werden trouwens aan een regelmatig onderzoek van de politie onderworpen. Uit het jaarverslag voor het dienstjaar 1865-1866 blijkt dat de Vleeshal als dusdanig niet meer werd gebruikt. Men wilde het gelijkvloers ombouwen als gemeenteschool. De verdieping kon dan gebruikt worden als feestzaal of als zaal voor plechtige prijsuitdelingen. Het volgende jaar was men echter van mening veranderd. Een grondig onderzoek van de gebouwen had uitgewezen dat de verbouwing te hoog zou oplopen en dan nog zouden deze lokalen minder geschikt zijn voor het beoogde doel.

De kerkfabriek van Sint-Quintinus zou gezien de onmiddellijke nabijheid van de hoofdkerk het gebouw wel kunnen gebruiken als magazijn voor kerkbenodigdheden en als woonhuis voor koster en suisse. Bij beslissing van de gemeenteraad dd. 7 mei 1870 werd het gebouwencomplex dan verkocht aan de kerkfabriek van St.-Quintinus. De kerkfabriek zou over het gebouw kunnen beschikken wanneer de nieuwe gemeenteschool (langs de Guffenslaan) zou voltooid zijn. Hieruit blijkt dat de vroegere vleeshal ook tijdelijk werd gebruikt als lagere school. De nieuwe gemeenteschool langs de Guffenslaan werd betrokken in 1875.

Tot voor enkele tijd werd de Oude Hal nog gebruikt als woning voor kerkbedienden en als repetitielokaal voor zang- en muziekverenigingen en de Limburgse Orgelschool.

Voor de Hasselaren zal het begrip "Oude Hal" wel voor altijd verbonden blijven aan de Volksbibliotheek van de heer Eugène Leën, die hier jarenlang ten dienste der lezers stond.

Uit: De"Oude Hal" (1970)

* 1930: "De raadpleging voor zuigelingen "Kinderheil" wordt overgebracht van de Oude Hal naar de Bonnefantenstraat in het lokaal der Christene Sociale Vrouwenwerken van af Woensdag 9 Juli." (3)

* 1945: "Heropening - Het Kinderheil van Dr Haven herneemt in het lokaal van De Hal Vischmarkt. Raadpleging: Maandag- en Woensdagnamiddag." (4)

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt (2) Hasselt intra muros (1989), pp. 260-261. (3) Het Belang van Limburg, 05-07-1930, p. 2. (4) Het Belang van Limburg, 11-10-1945, p. 2. (5) Het Belang van Limburg, 20-08-1950, p. 4. (6) Het Belang van Limburg, 12-09-1970, p. 9.

Fiche

Adres: 
Hasselt
Kadastraal nummer: 
1-H-0335-C
Capakey: 
71022H0335/00C000
Naam van het gebouw vroeger: 
Vleeshal, Oude Hal
Naam van het gebouw nu: 
gesloopt (1970) (6)
Periode of stijl: 
1834-1836
Opdrachtgever: 
Stad Hasselt
Aannemer: 
Jozef Sampermans (Tongeren)
Stijl: 
neoclassicisme
Eigenaars / Huurders voor 1900: 

- 1836-1870/1875: Stad Hasselt

- 1870/1875: kerkfabriek Sint-Quintinus

Vorige functie(s): 

- Vleeshal, Limburgse Orgelschool, Kinderheil (3, 4), Kleermakersgilde (5), e.a.

Huidige functie: 

gesloopt (1970) voor nieuwbouw

Vorige bebouwing: 

Referenties

De "Oude Hal" (1970)
Titel: 

De "Oude Hal" (1970)

Jaar van uitgave: 
1970
Naam tijdschrift: 
De Hasselaar
Volume: 
62 (juli-augustus)
Pagina's: 
1-2
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Stukje "Hasselts verleden” verdwijnt binnenkort / «Oude Hal» op Vismarkt ruimt plaats voor nieuwe dekenij (1970)
Titel: 

Stukje "Hasselts verleden” verdwijnt binnenkort / «Oude Hal» op Vismarkt ruimt plaats voor nieuwe dekenij (1970)

Naam van de krant: 
Het Belang van Limburg
Datum van uitgave: 
12/09/1970
Pagina('s): 
9

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...