Wapen: in (zilver) een vlammend hart, getopt met een kruis en overtopt met een kroon, (alles van keel); over alles heen een golvende dwarsbalk van (lazuur).

Zoals talrijke andere Hasseltse families ontleende de familie van Sengelbeeck haar naam aan een plaats in de omgeving van Hasselt, in dit geval Singelbeek, ten oosten van de stad. Deze familie geniet een zekere bekendheid in numismatische middens met een voor het graafschap Loon zeldzame gedenkpenning, geslagen ten behoeve van Jan van Sengelbeeck.

Jan van Sengelbeeck werd in Hasselt geboren als zoon van Hendrik en van Catharina Jaupen. Hij behaalde een licentie in de theologie, waarschijnlijk aan de universiteit van Douai. Hij werd kapelaan van de Sint-Andriesparochie in Antwerpen, waar zijn broer Gillis in 1614 pastoor benoemd was. Zelfs na het ontslag van die broer in 1635, bleef hij er als kapelaan werkzaam. Jan overleed op 31 oktober 1643 in Hasselt, waarschijnlijk tijdens een bezoek aan zijn zuster Anna, echtgenote van Arnold II Goetsbloets. Jan van Sengelbeeck werd in de begijnhofkerk van Hasselt begraven.

Gillis, de broer van Jan van Sengelbeeck, was zijn kerkelijke loopbaan begonnen als pastoor van het Hasseltse begijnhof in 1597. Na zeventien jaren dienst aanvaardde hij zijn aanstelling tot pastoor van Sint-Andries in Antwerpen. Zijn broer Jan stond hem daar bij als kapelaan en zijn moeder Catharina Jaupen kwam bij hen inwonen. Deze overleed in Antwerpen op 29 oktober 1619 en werd in de parochiekerk van haar zoon begraven. Gillis liet er een grafsteen plaatsen ter haar herinnering. Kort nadien stond hij een huis in de Persoonstraat in Hasselt af aan zijn zwager Arnold II Goetsbloets; Gillis had dat huis voordien bekomen van zijn broer Jan. In 1621 liet Gillis in de begijnhofkerk van Hasselt een gedenksteen plaatsen ter ere van zijn groottante Ida Jaupen die er de functie van meesteres bekleed had. Tweeëntwintig jaar nadat hij de pastorij van het Hasseltse begijnhof verlaten had voor Antwerpen, kwam hij er terug als opvolger van Jan Frederici. Niet voor lang echter, want hij overleed in 1636. Hij had op 2 mei 1636 zijn testament opgesteld waarbij hij verschillende renten aan het begijnhof schonk ter stichting van een zondagsmis. Zijn boeken verdeelde hij tussen de pastorie van het begijnhof, die van zijn vorige parochie in Antwerpen, het noviciaat van het begijnhof en het augustijnenklooster van Leuven. Dit klooster werd bedacht omdat zijn broer Hendrik bij de augustijnen ingetreden was.

De nalatenschap van de twee gebroeders-priesters kwam toe aan hun zuster Anna en aan de kinderen uit haar huwelijk met Arnold II Goetsbloets. Hieronder bevonden zich goederen gelegen in Singelbeek en in Wimmertingen, die in het midden van de 16de eeuw eigendom waren van Gillis van Sengelbeeck, waarschijnlijk de grootvader. Arnold II Goetsbloets hoorde tot een bekend muntersgeslacht uit Hasselt. Hij woonde ten andere in 'De Grote Munthamel' in de Maastrichterstraat. Zijn zoon Gillis, geboren in 1612, werd zilversmid in Hasselt en zijn zoon Arnold, geboren in 1615, was er munter. Hoogstwaarschijnlijk is een van hen de auteur van de penning die ter ere van hun oom Jan van Sengelbeeck geslagen werd. Maar de penning zou ook in Antwerpen kunnen ontworpen zijn, alhoewel de expliciete vermelding van de Hasseltse afkomst van de priester op de voorkant van de penning en het Hasselts stadswapen op de keerzijde eerder ten gunste van een Hasseltse oorsprong pleiten. In de eerste helft van de 17de eeuw beleefde de Hasseltse muntslag overigens haar laatste hoogtepunt.

Op de voorzijde van de penning is het sprekend wapen van de familie van Sengelbeeck aangebracht; het wordt gehouden door een engel zoals dat voor een priester gebruikelijk is. De wapencompositie is omringd door de spreuk "In baculo hoc transivi", wat een verwijzing inhoudt naar het wapen: het vlammend hart met het kruis overschrijdt de beek. Op de keerzijde is de heilige Jan de Doper, patroonheilige van de gehuldigde, voorgesteld. Links van hem is het Hasselts stadswapen - maar met het Loonse wapen in het heraldisch linker deel i.p.v. in het rechter deel - en het preheraldisch huismerk van de familie van Sengelbeeck - een halve maan overtopt met een kruis en over alles heen een open tang - afgebeeld. De op de penning aangebrachte legenden geven geen verklaring omtrent de gelegenheid die met de uitgave ervan moest herdacht worden. Een overlijdenspenning is het niet want dan zou de overlijdensdatum erop aangebracht zijn. De mooie gedenkpenning van priester Jan van Sengelbeeck is in de Loonse annalen een 'unicum', dat zijn mysterie niet prijs wil geven. (JJvO-WC)

Uit: Oog in Oog (2003), pp. 251-252.