Misschien heb je ze ook al zien staan, de misschien wel meer dan 150 jaar oude knoteiken: een massief dikke stam, met op een tweetal meter hoogte een dikke knot waarop nieuwe, jonge takken groeien.

In Godsheide tellen we er nog een tiental: in de Beerhoutstraat, in de Kleinstraat, in de Vissenbroekstraat en in de nu verdwenen Kapelveldweg, vijftig jaar geleden een smal, modderig verbindingswegje tussen Beerhoutstraat en Kleinstraat in de buurt van de Kapelveldstraat. Ze groeiden het best aan de grachtkant en in vochtige ondergrond. Door het dichten van de grachten zijn er vele verdwenen.

Men zegt dat de knoteiken in Godsheide kopeiken genoemd worden. Ze werden om de zes jaar geknot op 1,5 à 2 meter hoogte; zo ontstond er een knot, een soort van dikke bult, waaruit telkens nieuwe takken groeiden. Een knoteik is dus geen aparte boomsoort, maar een snoeivorm. Het snoeihout van de knoteik werd verzameld, met een tak maakte men een lus en bond alle taken samen tot een mutsaard, ene mjotsem. De eikentakken waren erg geschikt voor het warm stoken van de broodoven, maar werden ook als rijshout in de groentetuin gebruikt. Eikentakken werden nooit gebruikt voor het vlechten van manden, daarvoor gebruikte men wilgentakken.

Omdat van de opgaande stam van 1,5 à 2 meter telkens de daar groeiende takken, de pruik, werden geoogst, vormde zich wondweefsel na het snoeien. Er ontstond op die hoogte een verdikking of knot, de stam scheurde en er vormden zich holtes. Op die manier is het een schuilplaats voor heel wat diersoorten: vogels die er komen broeden, vleermuizen die er een slaapplaats vinden. Het wemelt er bovendien van de insecten, paddenstoelen, mossen en varens. Er wordt gezegd dat kwajongens – vanop veilige afstand – keitjes smeten naar de paardenhorzels die er hun nest gebouwd hadden.

Uit: Godsheide en Malpertuus / Warm aanbevolen (2013), pp. 136-137.