You are here

Huis Stellingwerff-Waerdenhof - Het Stadsmus (Maastrichterstraat 85 - Guido Gezellestraat 2)

Description

Het Waerdenhof komt voor het eerst in de geschiedenisboeken voor omstreeks 1450 als patriciërswoning. Lange tijd fungeerde Het Waerdenhof als winterverblijf voor de heren van Mombeek, de standaard of vlaggendragers van de graven van Loon, die tijdens de zomermaanden meestal op hun kasteel Mombeek verbleven. Jan Renier de Geloes, burgemeester en de grootste grondbezitter van Hasselt, kocht het huis van hen en startte verbouwingen. De nu nog steeds zichtbare zijgevel in baksteen en arduin, die toen de kolossale som van 32.000 gulden kostte, is vandaag nog steeds zichtbaar. In de dakkapel aan de Guido Gezellestraat is ook het wapenschild van de familie nog zichtbaar.

Via omwegen langs burgemeester Jan Gaspar Cox-de Libotton en de familie Jacobs werd de familie Stellingwerff midden 19de eeuw eigenaar van het complete pand. Zij hadden aansluitend langs de Maastrichterstraat al een majestueus palazzo gebouwd en Het Waerdenhof werd al gauw in dit geheel opgenomen, waardoor het complex nog aan waarde en belangrijkheid won.

Later verwierf de stad de eigendom van het geheel en bij de klassering van het huis Stellingwerff-Waerdenhof werd beslist het gebouw te restaureren om er het stadsmuseum in onder te brengen. Door de restauratie van dit geklasseerde, verlaten pand, is één van de belangrijkste en oudste patriciërshuizen van de stad bewaard en opnieuw ingeschakeld. Als stadsmuseum heeft het een belangrijke contactfunctie gekregen omdat net hier de geschiedenis en het culturele leven van de stad getoond worden.

'Het Stadsmus', zoals het museum herdoopt werd in 2005, wil alvast zoveel mogelijk mensen laten kennis maken met het verleden, het heden en de toekomst van Hasselt en zijn inwoners.

* 1926: "Stadsboekerij en archief - Wij hebben vroeger gemeld, dat het huis Stellingwerff, in de Maastrichterstraat, door het gemeentebestuur aangekocht, zal dienen als gehoorzaal en griffie voor het vredegerecht en als lokaal voor stadsboekerij en archief. De onvermoeibare en geleerde oudheidkundige en geschiedschrijver, de Eerw. Heer Polydoor Daniels, is sinds weken van ’s morgens tot 's avonds druk in de weer om de hem zoo dierbare boeken, registers en protokollen fatsoenlijk te herbergen, maar het zal draad kosten vooraleer ze alle op hunne plaats zullen zijn." (4)

(1) GIS-GBK G@lileo Hasselt; (2) Inventaris Onroerend - geraadpleegd op 23-12-2010; (3) Bouwvergunningen, Technische Dienst - Ruimtelijke Ordening Stad Hasselt, geraadpleegd op 02-12-2013; (4) Gazet van Genck en Omstreken, 10-10-1926, p. 5.

Fiche

Adres: 
Huis Stellingwerff-Waerdenhof / Het Stadsmus
Maatsrichterstraat 85
Guido Gezellestraat 2
Hasselt
Kadastraal nummer: 
1-H-564-P
Capakey: 
71022H0564/00P000
Naam van het gebouw vroeger: 
Het Waerdenhof, Huis Stellingwerff
Naam van het gebouw nu: 
Stellingwerff-Waerdenhof // Het Stadsmus
Periode of stijl: 
1450 (Waerdenhof) - 1857 (Stellingwerff)
Aannemer: 
Jacob Nicolaas Sampermans (Hasselt 1822-1884)
Stijl: 
classicisme, neorenaissance
Eigenaars / Huurders sinds 1900: 

- 1926: Stad Hasselt

Vorige functie(s): 

woonhuis

- 1926: vredegerecht, stadsbibliotheek en -archief

- na WO II-1980: Stedelijke Academie - verhuist naar Kunstlaan 12

- 1990-2004: Stedelijk Museum Stellingwerff-Waerdenhof (stadsmuseum; voorheen, van 1982 tot 1989, ondergebracht in het oud Oud-Gasthuis)

Huidige functie: 

museum

2013: Het Stadsmus (stadsmuseum) (vanaf 2005)

Beschrijving buitengevel: 

1975 - U-Vormig complex, gelegen op de hoek van de G. Gezellestraat; gebouwen gegroepeerd rondom een rechthoekige koer, met de open zijde aan de G. Gezellestraat gelegen en afgesloten door een laag muurtje en een ijzeren hek; achter de gebouwen bevindt zich een tuin, afgesloten door een laag muurtje, een ijzeren hek en een haag. Voormalig winterkwartier van de Heren van Mombeek, vandaar de andere benaming "Mombeek"; in 1680 verbouwd door Joes van Geloes-ab Hilst; de twee haaks op elkaar staande vleugels aan de Guido Gezellestraat dateren uit deze periode; de vleugel aan de Maastrichterstraat werd in 1857 gebouwd in opdracht van (nvdr: moet zijn door aannemer) Sampermans; sinds XIX B werd het geheel "Hotel Stellingwerff" genaamd; thans Stedelijke Academie. De XIX-vleugel, opgetrokken in neo-Venetiaanse renaissancestijl, telt vijf traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (kunstleien). Bakstenen gebouw met sterk horizontaliserende lijstgevel, voorzien van een natuurstenen parament, op een hardstenen sokkel. De gevelordonnantie wordt bepaald door de bouwlagen, opgevat als drie horizontale registers, gescheiden door zware kordons en bekroond met de rijk versierde, houten kroonlijst; de eerste bouwlaag is voorzien van rondboogvensters in rondboogvormige spaarvelden, opgevat als een arcade met geprofileerde booglijst, geblokte pilasters met Dorisch kapiteel en sluitsteen; de tweede bouwlaag vertoont hetzelfde motief, doch met Ionische kapitelen en rechthoekige vensters, bekroond met driehoekig fronton; de bovenverdieping wordt gemarkeerd door gecanneleerde, Corintische pilasters op de penanten, en rechth. geprofileerde vensters met druiplijst. De achtergevel is soberder van opvatting: baksteen met verwerking van natuursteen voor de panelen en medaillons op de borstweringen; de vensters zijn dezelfde als die der twee oudere vleugels (herbruikt materiaal?). De vleugel, haaks op de achtergevel van deze eerste vleugel, is evenals de derde vleugel opgetrokken in classicistische stijl met barokelementen. Vijf traveeën en twee bouwlagen onder afgewolfd zadeldak (Vlaamse pannen). Bakstenen gebouw met een lijstgevel op een lage, hardstenen plint. Rechthoekige vensters in een kalkstenen omlijsting met geprofileerde druiplijst en lekdrempel. Rechth. deur in een geblokte omlijsting van kalksteen, met Ionische pilasters op hoge sokkels op de posten, en een entablement met zware, geprofileerde lijsten. Fraaie, geprofileerde, mergelstenen kroonlijst. De derde vleugel, evenwijdig gelegen met de straatvleugel, telt zeven traveeën (achtergevel) en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen), met dakvenster boven de derde travee der voorgevel: geprofileerd, mergelstenen rondboogvenster met sluitsteen, geflankeerd door Corintische pilastertjes, die een entablement dragen, waarboven een gebroken fronton met een wapenschild en bladwerk in het boogveld. De muuropeningen en kroonlijst der voor- en achtergevel zijn zoals die van de hoger vermelde vleugel. Zijgevels voorzien van een ingezwenkte top, afgelijnd met spiraalvormige vleugelstukken, en met puntvormige  bekroning; gesmeed ijzeren muurankers met krul, en in de top mergelstenen banden, waartussen rechthoekige venstertjes. (2)

Verbouwingen: 

- 1680: Waerdenhof

- 1972: bouwen van klaslokalen, in opdracht van Stad Hasselt, naar ontwerp van architect Freddy Dirix (Paal)

- 1982: verbouwen en restaureren van huis Stellingwerff en Waerdenhof, in opdracht van Stad Hasselt, naar ontwerp van architect Herman Van Meer (Hasselt)

Algemeen: 

- hoekpand

- herenhuis

- halfopen bebouwing

- perceelgrootte: 1613 m2

Beschermd: 
Datum van erkenning: 13.10.1980
Datum van publicatie: 29.10.1980

Referenties

De oude zijgevel van de voormalige academie langs de Guido Gezellestraat is nog een overblijfsel van een...
In juni 1979 besliste het bestuur van de stad Hasselt het huis Stellingwerff-Waerdenhof, geklasseerd bij...
4. GUILLAUME STELLINGWERFF (1841-1923), BEWONER VAN HET PAND STELLINGWERFF-WAERDENHOF Het pand...
Het huis Stellingwerff (19de eeuw) - Waerdenhof (17de eeuw) Maastrichterstraat 85 3500 HASSELT (Deze...
52 waardevolle Hasseltse gebouwen en monumenten (1977)
Titel: 

52 waardevolle Hasseltse gebouwen en monumenten (1977)

Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1977
Cover: 
Hasselt intra muros (1989)
Titel: 

Hasselt intra muros (1989)

Ondertitel: 
Hasselt binnen de oude wallen. Historiek van straten, pleinen, gebouwen en huizen zoals opgetekend door Jan Juliaan Melchior (1848-1920)
Plaats van uitgave: 
Deurne-Hasselt
Jaar van uitgave: 
1989
Cover: 
Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)
Titel: 

Inventaris van het cultuurbezit in België - Architectuur / deel 6n 1 (A-HA) - Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt (1981)

Ondertitel: 
Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen
Plaats van uitgave: 
Gent
Jaar van uitgave: 
1981
Cover: 
Kunst & oudheden in Limburg (1975)
Titel: 

Kunst & oudheden in Limburg (1975)

Ondertitel: 
Monumentenroutes 1975
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1975
Kunst in de Kijker - 82 (1999)
Titel: 

Kunst in de Kijker - 82 (1999)

Ondertitel: 
Het huis Stellingwerff (19de eeuw) - Waerdenhof (17de eeuw)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1999
Kunst in de Kijker - 87 (1999)
Titel: 

Kunst in de Kijker - 87 (1999)

Ondertitel: 
Portret van Guillaume Stellingwerff (1841-1923), Jos. Damien (1879-1973)
Plaats van uitgave: 
Hasselt
Jaar van uitgave: 
1999

Recent toegevoegd

Rond 1570 was Melchior van Horn brouwer/herbergier in het huis ‘Het Schip’, Maastrichterstraat 9 . Er is...
Auteur: Tom Kenis Geparafraseerde Radio 2-getuigenis van militair William De Wilde en zijn echtgenote...
Auteur: Tom Kenis De familie Trippas verbleef in Belgisch Congo van 1954 tot en met de onafhankelijkheid...
Auteur: Tom Kenis Nikolaas Jan Pieter Geurts werd geboren te Eisden op 13 december 1931. Zijn vader was...
Auteur: Tom Kenis Antoinette Fransen, de moeder van Moelly Henno, werd tijdens Wereldoorlog II...
Zoveel Hasselaren, zoveel linken met Congo. Om de meest uiteenlopende redenen trokken Hasselaren al...
Auteur: Tom Kenis Joseph (°Hasselt 04.07.1926) en Denise (°Hasselt 22.01.1927) leerden elkaar kennen als...
Auteur: Tom Kenis André Billen, geboren in 1927, studeerde economie. Hij slaagde voor het diplomatiek...
Auteur: Tom Kenis De in Hamont geboren Joseph (Jef) Verlaak, thans inwoner van Viversel maar gedurende...
Auteur: Toon Blux Hermanus, Petrus, Joseph Blux is de oudste zoon van Louis Bleux (1) uit Kuringen en...