"Enkele tijd geleden werd langs de Cellebroedersstraat een oud poortgebouw afgebroken, een eenvoudig bakstenen gebouw. De arduinen poort en vensteromlijstingen waren de enige versiering. De muurankers vormden het jaartal 1718.

Wist u echter dat door deze afbraak het laatste overblijfsel van het voormalige Cellebroedersklooster verdween?

De stichting van dit klooster dateert uit een periode, toen een der vreselijkste kwalen onze steden en ook Hasselt heeft geteisterd. We bedoelen de pest of "haestige siecte" zoals onze voorouders het met een ware doodsangst noemden. Tientallen mensen stierven toen in huis en zo maar op straat. Zij was er de oorzaak van dat sommige steden haast ontvolkt werden. Voeg daar dan nog aan toe het toen heersende bijgeloof en een haast volledig gebrek aan afdoende hygiënische maatregelen, gepaard met een gebrekkige medische kennis.

In de eerste helft der XVe eeuw na de "Vrede van Atrecht" afgesloten tussen Frankrijk en Bourgondië dwaalden afgedankte soldeniers door onze streken en waren hier de oorzaak van de verspreiding van deze middeleeuwse volksgesel.

Ten einde raad deed ons stadsmagsitraat beroep op Cellebroeders of Alexianen uit het klooster van Diest voor de verzorging der zieken en het begraven van talrijke doden op het zogenaamde "pest-kerkhof".

De namen van deze drie heldhaftige kloosterlingen zijn bekend, het waren Willem Zeelander, Willem Desseleers en Natalis van den Driessche.

Volgens Mantelius vestigden zij zich op een goed, geschonken door begijntje Katlijne Noels en dit in het jaar 1439.

In 1483 werd tussen Stadsbestuur en Cellebroeders een overeenkomst afgesloten waarin wederzijdse verplichtingen werden vastgelegd. Dit kan als officiële oprichting van het klooster beschouwd worden. De kerk werd gewijd in 1510.

In de daaropvolgende jaren teisterde de vreselijke pest meermalen onze stad. Als ware rampjaren mogen de jaren 1558, 1579 en 1632 beschouwd worden.

Opvallend was dit telkens als vreemde soldeniers onze gewesten afschuimden en plunderden. Nu eens kregen we het ongewenste bezoek van Fransen en Spanjaarden, dan weer van Croaten en Loreinen. Het Stadsbestuur vaardigde strenge ordonnanties uit om tenminste de verspreiding van de gevreesde kwaal tegen te gaan. Ziekte- en sterfgevallen moesten onverwijld ter kennis gebracht worden van de overheid. Besmette huizen werden met een strowis aangeduid. Huizen, waar iemand aan de pest gestorven was, mochten geruime tijd niet meer betreden worden, het was verboden hier een kledingsstuk of meubel uit weg te halen.

Doden werden 's nachts begraven en alleen door de Cellebroeders. Eeuwenlang volbrachten de Cellebroeders hier hun akelige en dikwijls ondankbare taak.

Later blijkt het Cellebroedersklooster eveneens gebruikt te worden als arrestantenlokaal, op bevel van het Stadsbestuur. Ook werden er krankzinnigen opgesloten.

Het begraven van zelfmoordenaars en terechtgestelden behoorde eveneens tot de taken welke aan de Cellebroeders werden opgedragen.

Uit Ordonnantieboeken onzer Stad blijkt dat er tussen de jaren 1638 en 1740 verbouwings- en vergrotingswerken aan het klooster werd uitgevoerd.

Tijdens het Frans bewind werden de Cellebroeders nog enige tijd geduld. Het klooster werd echter in 1797 opgeheven. De gebouwen werden gebruikt als gerechtshof, opslagplaatsen, scholen en gevangenis. Vandaar de benaming "Prisonsteeg" als niet-officiële naam voor de Cellebroedersstraat.

De kerk werd in 1842 afgebroken, zij was gelegen met de zijkant langs de Havermarkt, het was een zeer eenvoudig rechthoekig gebouw met gotisch gewelf.

Op de plaats waar de kerk heeft gestaan werd in 1844 het gerechtshof gebouwd. Het is dit gebouw dat in 1918 door de aftrekkende Duitsers werd in brand gestoken. De buitenmuren bleven jarenlang als afsluitingsmuur staan totdat het huidige gerechtshof werd gebouwd, dat buiten het reeds genoemde poortgebouwtje, de ganse oppervlakte van het vroegere klooster inneemt."

Uit: Cellebroeders (1965), z.p.